ریحان گیاهی معطر از خانواده نعناعیان است. از ریحان بیشتر برای چاشنی و معطر کردن غذاها استفاده میشود. اما آنچه مهم است. برگ ریحان و سرشاخه های جوان آن بمصرف تغذیه می رسد ریحان در ایران و افغانستان بطور خودرو می روید در اکثر نقاط دنیا کاشته می شود.
ریحان یک سبزی معطر است که می تواند فعالیت رادیکال های آزاد را محدود کند. رادیکال های آزاد در بدن کاری به جز آسیب زدن به سلول ها و بروز بیماری های مختلف ندارند. به ویژه این که یکی از عوامل ابتلا به بیماری های قلبی عروقی همین رادیکال های آزاد هستند. آنتی اکسیدان های طبیعی موجود در ریحان شما را از آسیب های گذر زمان، پیری زودهنگام سلول ها و همچنین بیماری های پوستی حفظ می کنند.
ریحان حاوی اسانسهای روغنی فرار مملو از آنتی اکسیدان است که آبگریزند. یعنی در آب حل نمیشوند و آنقدر کوچک و سبک هستند که از هوا و منافذ پوستمان عبور میکنند. عطر و طعم متمایز ریحان بهدلیل وجود این اسانسهای فرار است که البته ویژگیهای شفابخشی را نیز در خود دارند.گیاهانی مانند ریحان که حاوی اسانس هستند میتوانند از خود در برابر آفتهایی چون حشرات، جوندگان و گونههایی از باکتریهای درون خاک دفاع کنند.
ریحان مقدس، رایجترین ریحانی است که در تهیهی غذاهای ایتالیایی استفاده میشود و بهدلیل اینکه سرشار از آنتی اکسیدان، منیزیم و انواع ویتامینهاست، برای سلامت بدن خواص بسیاری دارد. همچنین از زمانیکه مشخص شد این گیاه ضدباکتری است و توانایی ضدمیکروبی دارد، در تولید عطر، شویندههای خانگی و محصولات بهداشتی و دندانپزشکی نیز استفاده میشود.
1- ریحان آرامش دهنده اعصاب است و برای درمان سردردهای عصبی بسیار مؤثر است.
2- ریحان گیاهی نشاط آور است. حتی استنشاق بوی ریحان له کرده سردردهای ناشی از سفر را برطرف می کند.
3- دم کرده ریحان که با عسل شیرین شده باشد برای برطرف کردن گلودرد و آنژین مؤثر است. برای درمان آسم نیز می توان جوشانده غلیظی از ریحان تهیه کرد و روزی چند مرتبه دهان را با آن شستشو داد. جوشانده سرد آن نیز تب بر است. پس در بیماری های تورمی گلو و سرما خوردگی حتماً از ریحان استفاده کنید.
4- دانه ریحان نیز به علت داشتن لعاب فراوان نرم کننده است و در رفع ورم کلیه و ترشحات زنانگی مفید است.
5- ریحان ضد دل پیچه است، پس چه خوب است افرادی که دستگاه گوارش حساس دارند و سریع نفخ می کنند با غذا ریحان مصرف کنند.
6- ریحان در درمان اسهال هم مؤثر است . خوردن تخم بو داده ی ریحان برای درمان اسهال اثر شفا بخش دارد
7- جوشانده ریحان گرفتگی دستگاه گوارش را رفع می کند و ضد تهوع و استفراغ است.
8- اسانس ریحان که بازیلیک نام دارد ، بسیار معطر و ضدعفونی کننده ی دستگاه گوارش است و بوی سیر و پیاز را از دهان می برد. به همین دلیل یک پای ثابت نان و کباب، ریحان تازه است.
9- ریحان میکروب اسهال و وبا را می کشد و بوی آن پشه و مگس را فراری می دهد . ریحان را در باغچه ی منزل خود بکارید تا به این ترتیب با حشرات مزاحم مبارزه کنید.
10- به نظر می رسد که دانه ی ریحان برای رفع اثر زهر مارگزیدگی ، هم بصورت خوراکی و هم اگر به روی محل زخم گذاشته شود، مؤثر است. عقیده ای هم وجود دارد که ریحان می تواند زگیل را درمان کند.